جهانی شدن اقتصاد و الگوی مکان گزینی کاربریهای خدمات پیشرفته در کلانشهرها (مطالعه موردی کلانشهر تهران)

Authors

هوشنگ سرور

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران مهدی پور طاهری

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

abstract

جهانی شدن اقتصاد موجب توسعه صنایع و خدمات پیشرفته درکلانشهرهای فعال در شبکه شهرهای جهانی شده است. از مهمترین پیامدهای فضایی فرایند جهانی شدن اقتصاد در کلانشهرها  می توان به افزایش اشتغال بخش خدمات پیشرفته نسبت به  فعالیتهای صنعتی ، تمرکز و جایگزینی این نوع فعالیتها در مناطق مرکزی و کم تراکم جمعیتی و  به موازات آن انتقال صنایع سنگین به مناطق پیرامونی اشاره نمود. این تحقیق با چنین پیش فرضی به بررسی نوع فعالیتهای خدماتی و نحوه مکان گزینی آنها در مناطق 22 گانه کلانشهر تهران در طی یک دوره 8 ساله و براساس سرشماری کارگاهی( 1381-1373) پرداخته است. نتایج بررسی نشان می دهد که 20 درصد و یا یک پنجم از کل کارگاههای ایجاد شده تهران در این مدت از خدمات پیشرفته بوده و 80 درصد از نوع  فعالیتهای بخش صنعتی می باشد. از طرفی در طی این 8 سال، مکان گزینی بیش از 50 درصد کارگاههای از نوع خدمات پیشرفته فقط در مناطق مرکزی شامل 11،12، 6و7 بوده و البته گرایشی بطئی به مکان گزینی در مناطق شمالی کم تراکم 1الی 5 به دلیل دسترسی بهتر به خدمات و امکانات پیشرفته این مناطق ملاحظه می شود. در مجموع با توجه به تداوم جذب فعالیتهای عصر صنعتی و گرایش اندک به فعالیتهای خدمات پیشرفته ، اقتصاد فضایی حاکم بر کلانشهر تهران کماکان اقتصاد صنعتی بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تبیین پیامدهای گفتمان جهانی گرایی بر الگوی حکمروایی قلمرویی کلانشهرها (نمونه موردی: کلانشهر تهران)

در سالهای اخیر گفتمان جهانی گرایی به گفتمان غالب در بسیاری از کشورها تبدیل شده و الگوهای حکمروایی حاکم بر فضای جغرافیایی را با میانجی گری دولت در سطوح مختف فضایی متأثر کرده است. براساس این چشم انداز، هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین پیامدهای گفتمان جهانی گرایی بر الگوی حکمروایی قلمرویی کلانشهر تهران است. با توجه به هدف پژوهش، روش تحلیل گفتمان انتقادی که یک روش کیفی به شمار می رود، برای تحلیل داده ها ا...

full text

مکان گزینی مسیرهای دوچرخه سواری کلانشهر اهواز

در قرن 21 دلایل زیاد و قانع کننده‌ای برای تشویق به دوچرخه سواری وجود دارد. دوچرخه وسیله نقش غیرقابل انکاری در توسعۀ فعالیت‌های گردشگری، افزایش ارزش زمین، اشغال کمتر فضای شهری، جذب صنایع، افزایش اشتغال و تجارت محلی ایفا می‌کند. حمل ونقل به وسیله دوچرخه سواری به طور فزاینده‌ای باعث کاهش مشکلات مربوط به ترافیک، آلودگی هوا، زیرساخت‌های جاده‌ای گران قیمت، تراکم حوادث، در مقایسه با خودرو‌های شخصی می‌...

full text

ارزیابی عملکرد کلانشهرها در فرآیند جهانی شدنِ اقتصاد (مطالعه تطبیقی تهران و استانبول)

     فرآیند جهانی شدن اقتصاد، ادغام اقتصاد ملی در اقتصاد جهانی است. جهت ادغام در این فرآیندِ جهانی نیاز به زیرساخت­ها، ظرفیت­ها و توانمندی­های متناسب می­باشد. در این رابطه کلانشهرهای کشورهای درحال توسعه با داشتن این شرایط به نوعی دروازه ورود کشورها به فرآیندجهانی شدن به شمار می­روند. لذا بیان جایگاه کلانشهرها و بررسی عملکرد آنها در اقتصاد جهانی حائز اهمیت می­باشد. بدین منظور پژوهش حاضر به مقایسة...

full text

مکان گزینی مسیرهای دوچرخه سواری کلانشهر اهواز

در قرن 21 دلایل زیاد و قانع کننده‌ای برای تشویق به دوچرخه سواری وجود دارد. دوچرخه وسیله نقش غیرقابل انکاری در توسعۀ فعالیت‌های گردشگری، افزایش ارزش زمین، اشغال کمتر فضای شهری، جذب صنایع، افزایش اشتغال و تجارت محلی ایفا می‌کند. حمل ونقل به وسیله دوچرخه سواری به طور فزاینده‌ای باعث کاهش مشکلات مربوط به ترافیک، آلودگی هوا، زیرساخت‌های جاده‌ای گران قیمت، تراکم حوادث، در مقایسه با خودرو‌های شخصی می‌...

full text

مفهوم توسعه پایدار در محیط‌های روستایی حوزه کلانشهرها (مطالعه موردی کلانشهر تهران)

توسعه پایدار یکی از جامع‌ترین مفاهیم در همه زمانها است. اهداف توسعه پایدار در همه سطوح سازمان فضایی(محلی، منطقه‌ای و جهانی) مطرح است. حوزه‌های کلانشهری از جمله حوزه‌هایی است که بواسطه نظام متفاوت روابط مختلف سکونتگاهی و حضور و جریان نیروهای مختلف نشات گرفته از قطب کلانشهری، سیمایی متفاوت را به کانونهای روستایی خود بخشیده است؛ شهر تهران علاوه بر سطح ملی، در سطح منطقه‌ای و ناحیه‌ای نیز بالاترین ت...

full text

بررسی میزان پذیرش اجتماعی استفاده از دوچرخه در سطح کلانشهرها، مطالعه موردی: کلانشهر تهران

به موازات نقش بیشتر خودروها در شهرها و آشکار شدن آثار منفی آن برای ساکنان شهرها و محیط زیست، به تدریج تمایلات عمومی برای کاهش استفاده از این وسیله و جایگزینی آن با روش‏های حمل و نقل عمومی و پایدار شکل گرفته است. در این بین، دوچرخه به عنوان یکی از مُدهای سفر، مهم‏ترین شیوه حمل و نقل پاک شهری محسوب می‏گردد که دارای منافع و مزایای متعدد اقتصادی و زیست محیطی است. شهر تهران نیز مشابه تمامی کلانشهرهای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
برنامه ریزی و آمایش فضا

جلد ۲۰، شماره ۳، صفحات ۱۵۵-۱۷۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023